تأثیر پیش تیمار بیولوژیکی چوب بر ویژگی های خمیر و کاغذ کرافت ممرز و صنوبر

در این بررسی اثر پیش تیمار خرده چوب های صنعتی مخلوط سه گونه صنوبر (populus nigra، populus euramericana و populu deltoides) و ممرز (carpinus betulus) توسط قارچ رنگین کمان (trametes versicolor) بر روی ویژگی های خمیرکاغذ و کاغذ کرافت حاصله بررسی شد. برای این منظور قارچ مورد نظر از جنگل های ناهار خوران گرگان تهیه و در آزمایشگاه گیاهپزشکی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان خالص سازی و تکثیر گردید. از قارچ تکثیر شده سوسپانسیون تهیه و از آن برای تلقیح خرده چوب های صنعتی کارخانه چوب و کاغذ مازندران (گونه صنوبر به صورت مخلوط و گونه ممرز) در زمان های 1، 2 و 3 هفته استفاده شد. پس از پیش تیمار قارچی، به منظور خروج ریسه های قارچ، خرده چوب ها با آب سرد شستشو و در هوا خشک شدند. سپس خرده چوب ها با فرایند کرافت و برای رسیدن به عدد کاپای حدود 20 در شرایط سولفیدیته 25%، درجه حرارت?c 170، 6:1 =l:w و زمان 90 دقیقه به خمیرکاغذ تبدیل و سپس از آنها کاغذهای 65 گرمی تهیه شد. نتایج نشان داد کاهش وزن ناشی از پیش تیمار قارچی در زمان های 1، 2 و 3 هفته در صنوبر به ترتیب 1، 96/5 و 8/10 درصد و در ممرز به ترتیب 12/2، 8/3 و 44/5 درصد بود. نتایج ft-ir نشان داد که اساساً تخریب قارچی چوب صنوبر و ممرز به ترتیب در زمان های دو و سه هفته بر روی باندهای کربنیل جفت نشده ناشی از ارونیک اسیدهای زایلان، باندهای کربنیل جفت شده لیگنین و نیز ساختارهای آروماتیک لیگنین می باشد و در این میان کربوهیدرات ها نیز به صورت جزئی تحت تأثیر قرار گرفته اند. البته در سه هفته پیش تیمار خرده چوب های صنوبر، دامنه تخریب قارچی به سمت سلولز کشیده شده است. خرده چوب های صنوبر پیش تیمار شده با قارچ برای رسیدن به یک عدد کاپای یکسان، 2 درصد قلیای فعال بیشتری نیاز داشتند در صورتی که برای گونه ممرز به قلیای اضافی نیازی نبود. نتایج ارزیابی خمیرکاغذ نشان داد اثر پیش تیمار قارچی بر روی خرده چوب های صنوبر در مقایسه با ممرز بیشتر بود. ماتی و روشنی کاغذهای حاصله با افزایش زمان پیش تیمار قارچی کاهش یافته است. همچنین ویژگی های فیزیکی و مقاومتی کاغذهای حاصله با افزایش زمان پیش تیمار بهبود و تنها مقاومت به پاره شدن دچار نقصان شده است. گفتنی است در زمان سه هفته پیش تیمار، ویژگی های فوق الذکر کاغذ حاصل از صنوبر کاهش یافته است. بنابراین زمان پیش تیمار بهینه بر ای چوب صنوبر 2 هفته و برای چوب ممرز 3 هفته می باشد. استفاده از این قارچ برای صنوبر در مجموع از عملکرد مطلوب تری برخوردار بوده است.